Αρχαιοελληνική Πανσπερμία
Oι αρχαίοι Έλληνες υποδέχονταν την άνοιξη με την τελετή της εορτής των Ανθεστηρίων, η οποία τελούταν τον μήνα Ανθεστηριώνα (Φλεβάρης-Μάρτης) και διαρκούσε τρεις ημέρες. Τα τελετουργικά της ετήσιας αυτής εορτής φανέρωναν τη μετάβαση από τον χειμώνα στην άνοιξη, από τον θάνατο στη ζωή. Κατά την τρίτη ημέρα των Ανθεστηρίων μαγείρευαν την πανσπερμία. Στην αρχαία Ελλάδα ο Χθόνιος Ερμής είναι ο θεός της γης και του Κάτω Κόσμου. Έτσι, λοιπόν, η πανσπερμία προσφερόταν στον Ερμή και στους νεκρούς. Πλήρες θρεπτικών καρπών, το χορταστικό αυτό πιάτο, η πανσπερμία, αποτελεί διατροφική υπερδύναμη (τα όσπρια μειώνουν τη χοληστερίνη).
Μερίδες Χρόνος προετοιμασίας
8 12ώρες
Χρόνος μαγειρέματος
1ώρα
Μερίδες Χρόνος προετοιμασίας
8 12ώρες
Χρόνος μαγειρέματος
1ώρα
Συστατικά
Οδηγίες
  1. Μουλιάζουμε τα ρεβίθια, τα φασόλια και το σιτάρι σε ξεχωριστά μεγάλα μπολ με αρκετό κρύο νερό αποβραδίς. Την επομένη τα σουρώνουμε και τα ξεπλένουμε καλά.
  2. Τα ρίχνουμε σε μεγάλη κατσαρόλα με αρκετό νερό ώστε να σκεπάζονται επαρκώς, την οποία τοποθετούμε σε μέτρια-δυνατή φωτιά. Από τη στιγμή που φθάσει σε σημείο βρασμού, σιγοβράζουμε για 40′.
  3. Προσθέτουμε τις φακές και το σιτάρι. Αφήνουμε να βράσουν μαζί για περίπου 20′, έως ότου μαλακώσουν.
  4. Αλατοπιπερώνουμε.
  5. Χύνουμε το ελαιόλαδο κι αμέσως αποσύρουμε από τη φωτιά.
  6. Μοιράζουμε τη σούπα στα πιάτα. Γαρνίρουμε το κάθε πιάτο με λίγο φρεσκοστυμμένο λεμόνι, φρέσκια ρίγανη και λίγο ψιλοκομμένο φρέσκο κρεμμυδάκι.
Συνταγή σημειώσεις

Αρχαιοελληνική Πανσπερμία, μια τελετουργική προσφορά

Στην αρχαία Ελλάδα, ο Χθόνιος Ερμής είναι ο θεός της γης και του Κάτω Κόσμου. Μάλιστα φυλάσσει το πέρασμα στον Κάτω Κόσμο και λειτουργεί ως ψυχοπομπός οδηγώντας τις ψυχές των νεκρών στον Άδη. Οι αρχαίοι Έλληνες υποδέχονται την άνοιξη με την τελετή της εορτής των Ανθεστηρίων, η οποία τελείται τον μήνα Ανθεστηριώνα (Φλεβάρης-Μάρτης) και διαρκεί τρεις ημέρες. Τα τελετουργικά που λαμβάνουν χώρα στην ετήσια εορτή των Ανθεστηρίων συμβολίζουν τη μετάβαση από τον χειμώνα στην άνοιξη κι από τον θάνατο στη ζωή. Κατά την τρίτη ημέρα των Ανθεστηρίων, που καλείται χυτροί (το όνομά της προέρχεται από τα μαγειρικά σκεύη χύτραι) προετοιμάζεται η πανσπερμία. Η πανσπερμία είναι ένα ιδιαίτερο πιάτο, φτιαγμένο από πληθώρα καρπών (όσπρια, σιτηρά, κλπ.). Η πανσπερμία δίδεται ωσάν προσφορά στον Χθόνιο Ερμή και στους νεκρούς.

Η συνταγή της πανσπερμίας αποπνέει μυστήριο και διαχρονικότητα. Την συνταγή της πανσπερμίας μας έχει κληροδοτήσει η αρχαιότητα. Μάλιστα η συνταγή αυτή είναι και στην εποχή μας ιδιαιτέρως δημοφιλής σε όλη τη Μεσόγειο. Η εαρινή ισημερία που πραγματοποιείται τον Μάρτη σηματοδοτεί το τέλος του χειμώνα και την έναρξη της άνοιξης. Κατά την εαρινή ισημερία πολλοί καλωσορίζουμε την άνοιξη με διάφορα τελετουργικά που σχετίζονται με την ανανέωση και τη γονιμότητα. Η παρασκευή πανσπερμίας συμβολίζει την αναγέννηση καθώς η φύση ξυπνά και την εμπιστοσύνη μας σε αυτόν τον νέο κύκλο ζωής. Ο καρπός, το βασικό τελετουργικό συστατικό της πανσπερμίας, φανερώνει τη Μητέρα Φύση και την αφθονία της συγκομιδής.

Η γαστρονομία σχετίζεται με τον πολιτισμό, την ιστορία, τα ήθη και τα έθιμα. Ειδικότερα στην Ελλάδα ακόμη και σήμερα μαγειρεύουμε πανσπερμία, τη μοιραζόμαστε με τους οικείους μας, ταΐζουμε τα κατοικίδια κι αφήνουμε και για τα αγριοπούλια.

Η άνοιξη είναι μια εποχή αναγέννησης, οι αρχαίοι Έλληνες τούτο το αντιλαμβάνονταν πλήρως. Ας ακολουθήσουμε τα παράδειγμά τους κι ας απολαύσουμε ένα άκρως θρεπτικό κι υγιεινό πιάτο.

Η παραπάνω εικόνα είναι μια φωτογραφία μιας Αττικής ληκύθου (420-410 π.Χ.). Η λήκυθος είναι ένα αγγείο για την αποθήκευση λαδιού και κυρίως ελαιολάδου που τοποθετούταν στους τάφους ανύπανδρων νεκρών. Η συγκεκριμένη λήκυθος είναι η μαρμάρινη επιτύμβια λήκυθος της νεαρής Μυρρίνης, την οποία ο Ερμής ψυχοπομπός οδηγεί στον Άδη. Η λήκυθος της Μυρρίνης εκτίθεται στην 10η Αίθουσα του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου. (Wikimedia Commons)

Χρήσιμες Πληροφορίες

  1. Η πανσπερμία αυτή είναι μια οσπριάδα 4 καρπών. Εάν επιθυμείτε να την εμπλουτίσετε και με άλλα όσπρια και σιτηρά, να λάβετε υπ’ όψιν σας τους διαφορετικούς χρόνους βρασμού.
  2. Η φρέσκια ρίγανη αντικαθίσταται από φρέσκο άνηθο ή φρέσκο θυμάρι.

Στον Τύπο

Η συνταγή της αρχαιοελληνικής Πανσπερμίας δημοσιεύθηκε στην αγγλική γλώσσα υπό τον τίτλο Ancient Greek Panspermia επ’ αφορμής της εαρινής ισημερίας στο περιοδικό Mookychick.

Δείτε ακόμη:

Γίγαντες πλακί με Πιλάφι αρωματισμένο με θυμάρι

Σαλάτα φακές με πιπεριές

Αρχαιοελληνική Πανσπερμία